Δημοκρατία είναι το πολίτευμα στο οποίο κυριαρχεί πολιτικά το σώμα των πολιτών ( ο δήμος ). Για να πραγματωθεί αυτό πρέπει κατ’ανάγκη οι πολίτες να μπορούν θεσμικά να ελέγχουν τους αξιωματούχους του κράτους και να επηρεάζουν τις πολιτικές αποφάσεις όταν και αν και το κρίνουν απαραίτητο.
Η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης εγγυάται δίκαιη και ειρηνική κοινωνία. Αυτή είναι ικανή να σταματήσει νόμους που εξυπηρετούν αποκλειστικά το σύστημα και τους λίγους, και που βάλλονται κατά των συμφερόντων του πολίτη. Αυτή απαγορεύει την παράλογη και αντισυνταγματική νομοθεσία. Αυτή τιμωρεί και τελειώνει την ασυδοσία και την πραγματική διαφθορά – των πολιτικών. Αυτή προστατεύει και διασφαλίζει τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη. Η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης είναι βασική προϋπόθεση για τη διάκριση των εξουσιών – το βάθρο της δημοκρατίας
Η ισότητα απέναντι στον νόμο δημιουργεί και εγγυάται το κράτος δικαίου. Δίχως αυτή τα πάντα είναι άδικα, και έτσι η πολιτεία δεν δικαιούται να νομοθετεί και να παίρνει αποφάσεις. Πόσο μάλλον να φορολογεί και να ζητά θυσίες από πολίτες δεύτερης και τρίτης διαλογής στα μάτια του άδικου νόμου. Σε μία άνιση κοινωνία όπου λίγοι νέμονται την εξουσία και βρίσκονται υπεράνω νόμου δρώντας ανεξέλεγκτοι, το κράτος δεν έχει το ηθικό δικαίωμα να απαιτεί το παραμικρό από τους πολίτες. Οι ασυλίες, τα προνόμια, η ευνοϊκή μεταχείριση του νόμου, κ.ά., είναι αυτά που φέρνουν την οικογενειοκρατία, την ευνοιοκρατία και εν τέλει την κακοδιαχείριση και τα προβλήματα. Και όλα αυτά δεν έχουν θέση σε μια δημοκρατία, αντιθέτως την υπονομεύουν και σιγά σιγά την καταστρέφουν.
Η αξιοκρατία στην πολιτική έχει τη δύναμη να μεταμορφώσει μια ολόκληρη κοινωνία. Σε πρώτο βαθμό, αξιοκρατία σημαίνει επιλογή και ανάδειξη όχι των πειθήνιων και των φιλικά προσκείμενων στην πολιτική ηγεσία, αλλά των ικανών και καταρτισμένων. Με άλλα λόγια, σημαίνει αναγνώριση και επιβράβευση της προσπάθειας και της ικανότητας, και αξιοποίηση τους για το κοινό συμφέρον. Παράλληλα, αξιοκρατία σημαίνει τέλος στην κομματοποίηση – αυτή τη μάστιγα της εποχής. Η αξιοκρατία αγνοεί επιδεικτικά τις κομματικές ταυτότητες και γνωριμίες και προωθεί την εμπειρία και την επιτυχία. Μιας και η πολιτεία είναι μικρογραφία της κοινωνίας, η επικράτηση της αξιοκρατίας σε κρατικό επίπεδο δύναται να επιφέρει αξιοκρατικές πρακτικές σε ολόκληρη τη χώρα. Με εφαρμογή της αξιοκρατίας δεν δίνεται χώρος να ευδοκιμήσουν οι πελατειακές σχέσεις και η διαφθορά, ενώ ανεβαίνει το βιοτικό μας επίπεδο αλλά και εν γένει το επίπεδο της χώρας.
Διαφάνεια σημαίνει ο πολίτης να γνωρίζει τι γίνεται στη χώρα του και να γνωρίζει την αλήθεια. Η διαφάνεια δεν αφήνει χώρο για ψέματα, συκοφαντία, κοροϊδία και την εκμετάλλευση της κοινωνίας. Με την επικράτηση της τελειώνουν οριστικά οι κρυφές συμφωνίες που μόνο στόχο έχουν να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα των λίγων και βάλλονται κατά της χώρας και του πολίτη. Η διαφάνεια είναι προϋπόθεση ευνομίας και ευημερίας καθώς αναγκάζει τους πολιτικούς ιθύνοντες να λαμβάνουν σωστές αποφάσεις καθώς οι πράξεις τους γνωστοποιούνται στον κόσμο και κρίνονται από αυτές.
Πολιτική λογοδοσία είναι το αντίθετο της πολιτικής ασυδοσίας. Είναι η εφαρμογή θεσμών για υποχρεωτική λογοδοσία των πολιτικών για τα πεπραγμένα τους. Λογοδοσία και ενημέρωση στους πολίτες – σε αυτούς δηλαδή που εκπροσωπούν και από τους οποίους εκλέγονται και συντηρούνται. Να γνωρίζουν οι πολίτες τι πράττουν οι πολιτικοί και αν καλώς πράττουν. Οι πολίτες μπορούν να παύσουν τους αξιωματούχους πριν τη λήψη της θητείας τους, αν, κατά την κρίση των πολιτών, δεν επιτελούν σωστά το έργο τους. Επίσης μπορούν να τους παραπέμψουν στη δικαιοσύνη, αν υπάρχουν ενδείξεις διαφθοράς. Η λογοδοσία προσθέτει νομιμοποίηση στην πολιτική ηγεσία, ενώ ταυτόχρονα την οδηγεί σε ορθές πρακτικές και σωστή διακυβέρνηση καθώς εκτίθεται και απολογείται ενώπιον των πολιτών.
Απόφαση από τους πολίτες:
Οι πολίτες έχουν τον τελευταίο λόγο για όλες τις αποφάσεις. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με μετρα όπως:
- Νομοθετική πρωτοβουλία από τους πολίτες: με συλλογή υπογραφών οι πολίτες υποχρεώνουν τη βουλή να εισάγει προς ψήφιση νομοσχέδιο που οι ίδιοι πρότειναν. Αν η βουλή το απορρίψει και ανάλογα του αριθμού υπογραφών προκαλείται δεσμευτικό δημοψήφισμα.
- Αρνησικυρία των πολιτών σε ψηφισμένο νόμο: με συλλογή υπογραφών πρόκληση δεσμευτικού δημοψηφίσματος.
- Ακύρωση αποφάσεων της εκτελεστικής εξουσίας σε κεντρικό επίπεδο και σε τοπικό με τον ίδιο τρόπο.
